چاپ سیلک و آشنایی کامل با آن
چاپ سیلک یا Screen Printing یکی از روش های چاپ صنعتی برای تصاویر است. امروزه صنعت چاپ در دنیا جزو مشاغل پر درآمد میباشد که انقلابی در کسب و کار کارخانجات و تولید کنندگان ایجاد کرده است.
در این مقاله شما بطور کامل با این نوع چاپ آشنایی پیدا میکنید.
مزایای چاپ سیلک چیست؟
چاپ سیلک بر روی کلیه سطوح مسطح و مدور (گرد) : این نوع چاپ مثل چاپ تامپو بر روی قطعات صنعتی و هدایای تبلیغاتی قابلیت چاپ دارد مانند : چاپ روی حوله ، چاپ روی پارچه ، چاپ روی نایلکس ، چاپ روی نایلون ، چاپ روی کیف دستی ، چاپ روی شیشه ، چاپ روی کارتن ، چاپ روی جعبه ، چاپ روی بادکنک ، چاپ روی ورقهای فلزی ، چاپ روی لوازم خانگی ، چاپ روی ظروف یکبار مصرف ، چاپ روی بطری های پلاستیکی و فلزی ، چاپ روی فیلتر خودرو ، چاپ روی ظروف مواد غذایی.
با استفاده از دستگاه های پنوماتیک گرد زن و مسطح زن میتوان کلیه سطوح مسطح و مدور ذکر شده را چاپ بزنید. و کلیه قابلتهای این نوع چاپ و بازار چاپ و تبلیغات را از آن خود کنید.
هزینه های چاپ و تیراژ : بر خلاف بسیاری از انواع چاپ ها که کار چاپ تیراژ پایین صرفه اقتصادی و قابلیت ندارد در این نوع چاپ تیراژ چاپ محدودیت نداشته و هم از نظر اقتصادی و هم از نظر تیراژه کاملا قابل اجرا میباشد.
تنوع و کار با رنگها : در بیشتر چاپ ها از یک مدل رنگ با شرایط خاص مورد استفاده قرار میگیرد ولی در این نوع چاپ تنوع رنگ بستگی به جنس کالا قابل تعویض میباشد. مانند : ظروف یکبار مصرف که بیشتر مواد تزریق انها ار مواد pp میباشد باید حتما رنگ pp در چاپ بکار برود تا رنگ ار روی کالا پاک نشود و همچنین دیگر رنگ ها مانند رنگ pvc ، رنگ uv و رنگ پایه آب که هر کدام از رنگها نسبت به جنس و نوع کالا در چاپ سیلک اسکرین قابل تعویض میباشند.
کیفیت چاپ و شفافیت در چاپ : در بیشتر چاپ ها از پودر و جوهر استفاده میشود و بعد از انتقال بر سیلندر یا زینگ در چاپ افست روی کالا چاپ میشود ولی در این نوع چاپ ، چاپ با رنگ بصورت مستقیم بر روی کالا چاپ میشود و همین امر باعث درخشندگی و شفافیت بالا چاپ میشود.
فضای یک کارگاه : شما میتوانید در کمترین فضا ، حداقل 3*4 این نوع چاپ را انجام دهید. سادگی در آموزش و نصب و با کمترین هزینه میتوان صاحب شغل مستقل و پردرآمد باشید .
آموزش تئوری چاپ سیلک
در چاپ صنعتی مراحل چاپ را به 3 مرحله تقسیم کرده اند ؛ اگر بخواهید میتوانید قبل از ادامه ی این مطلب نمونه های چاپ سیلک را ببینید.
قبل از چاپ
در این قسمت طراحی و ساخت شابلون ، کلیشه ، فیلم و زینگ انجام میشود و مهمترین بخش در کیفیت و خروجی چاپ را به ما میدهد.
در این نوع چاپ ساخت شابلون با استفاده از توری ابریشم (پلی استر) و کلاف چوبی و یا فلزی و ترکیب کردن مواد لاک و حساس کننده به همراه میز نور uv و یا ساده انجام میشود. انتخاب نوع توری بستگی به نوع کالا و محصول متفاوت میباشد که در اینجا درباره نوع توری توضیح میدهیم.
- کیفیت : توری هر چقدر لطیف تر و تراکم بالاتری داشته باشد کیفیت بهتری دارد . کشورهای سازنده : سوئیس ، آلمان ، ایتالیا ، ژاپن و چین در بازار ایران رقابت دارند که بهترین آن کشور سوئیس میباشد.
- مش توری و یا شماره توری از مش : 20تا 50 برای چاپ پارچه و خمیر بیگمنت و اورینت پلاستیزول مورد استفاده قرار میگیرد.
توری مش 60 تا 80 برای چاپ کارتن و جعبه استفاده میشود.
توری مش 80 تا 100 برای چاپ ساک دستی ، سوزنی و پارچه ای استفاده میشود.
توری مش 100 تا 120 برای چاپ نایلون ، نایلکس ، تقویم ، سرسید ، پوشه دکمه دار ، جلد مدارک ، قطعات صنعتی و هدایای تبلیغاتی مورد استفاده قرار میگیرد.
توری مش 120 تا 140 برای چاپ برد الکترونیک و قطعات الکترونیک مورد استفاده قرار میگیرد.
لاک و حساس کننده : در این مرحله باید به نسبت 10 لاک و 1 حساس کننده را ترکیب کرده و برای عکاسی شابلون به دو طرف توری کشیده و شابلون را آماده نماییم.
میز نور شابلون سازی : ساختار میز دو نوع میباشد میز نور uv و میز نور مهتابی ساده.
تعداد لامپ معمولا 4 تا 5 عدد بستگی به سایز میز دارد مورد استفاده قرار میگیرد در زمان نور دهی شابلون باعث میشود که مواد حساس عکاسی شود. زمان نور دهی بستگی به طرح و میزان نور دارد.
مرحله ی چاپ
این مرحله بستگی به نوع چاپ ؛ سیلک دستی و یا دستگاه چاپ سیلک اسکرین ، انجام میشود.
چاپ سیلک دستی : در این نوع چاپ ، میز چاپ شامل گیره ، شابلون گیر و میز چاپ از جنس ورق و یا mdf شیشه میباشد.
چاپ سیلک اتوماتیک : بیشتر به صورت دستگاه های پنوماتیک و مسطح و گرد زن از گروه صنعتی تصویر سازان ارائه میشود که قابلیت چاپ بر روی کلیه سطوح مسطح و مدور را دارا میباشد.
پارو (دسته رابر) : برای انتقال طرح و چاپ روی کالا در چاپ سیلک ، از لاستیک اسکوئجی استفاده میشود. لاستیک اسکوئجی نمونه خارجی و ایرانی دارد که مرغوبترین انها ساخت کشور فرانسه و المان است و به شکل پهن و باریک می باشند.
در موارد چاپ مسطح از لاستیک اسکوئجی پهن استفاده میشود و موارد چاپ مدور (گرد) از لاستیک اسکوئجی باریک استفاده میشود بدلیل تیغه دولبه لاستیک اسکوئجی پهن دولبه و در زاویه 90 درجه تنظیم و چاپ میشود و لاستیک اسکوئجی باریک تک لبه و بصورت قائم تنظیم و چاپ میشود که در چاپ دستی بصورت برای کالاهای مسطح از لاستیک اسکوئجی پهن استفاده میشود که در بازار بصورت اماده همراه با دسته چوبی و فلزی موجود میباشد.
در چاپ سیلک اتوماتیک بصورت متری بفروش میرسد نسبت به نیاز و ابعاد چاپ در دستگاه بسته میشود. از موارد و نکاتی که باید در مورد لاستیک اسکوئجی توجه کرد این است که بعد از اتمام چاپ باید رنگ را بصورت کامل پاک کنیم تا در اثر خشک شدن رنگ روی لاستیک اسکوئجی از بین نرود.
مرحله ی بعد از چاپ
بعد از اتمام عملیات چاپ باید چاپ های مورد نظر را خشک نماییم تا رنگ تثبیت و کاملا خشک شود. این مرحله به 3 روش انجام میشود :
- بندکشی : قدیمی ترین کار بندکشی و آویزان کردن چاپ بصورت بند لباس است. این کار زمان بر در هوای آزاد انجام میشود و در چاپ سیلک سنتی کاربرد دارد.
- خشک کن قفسه ای : این خشک کن که دارای 50 طبقه میباشد قابل جابجایی و حمل است ، بصورت قفسه ورق میخورد و فضایی کمتری اشغال میکند.
- خشک کن حرارتی (نوار نقاله) : در چاپ سیلک بدلیل بالا بودن مقدار سفارش و تنوع رنگ صنعتی بهترین گزینه خشک کن حرارتی میباشد ؛ بدلیل اینکه چاپ بعد از خروج از خشک کن بلافاصه خشک میشود و نیروی انسانی کمتری نیاز دارد. مهتر اینکه رنگها صنعتی و پارچه بعد از حرارت و درجه دما به تثبیت و ثابت شدن رنگ میرسند در غیر این صورت رنگ روی محصول و کالا ثابت نمیشود.
رنگهای کاربردی در چاپ سیلک اسکرین
رنگ در چاپ سیلک اسکرین که جزو ملزومات و خدمات چاپ سیلک محسوب میشود بستگی به نوع و جنس کالا دارد در اینجا چند نمونه از رنگها و کاربرد انها را توضیح میدهیم.
رنگ pvc : بیشتر برای قطعات صنعتی abs و پلی اتیلن و نایلون ، جعبه ، کارتن و جلد مدارک استفاده میشود (حلال ریتارد).
رنگ pp : برای قطعات صنعتی و ظروف یکبار مصرف و پوشه دکمه دار استفاده میشود (حلال ریتارد).
رنگ روغنی : برای نایلون و نایلکس و جعبه ولی دیر خشک میشود (حلال بنزین).
رنگ اورینت و بیگمنت ، پلاستیزول : برای چاپ پارچه و تیشرت بصورت برجسته انجام میشود (حلال روغن گشایش).
در انتخاب رنگ باید دقت داشته باشید که رنگ مورد نظر با جنس کالایی که میخواهید چاپ بزنید باید هم خانواده باشند.
در جدول رنگها 5 رنگ اصلی آبی ، قرمز ، زرد ، مشکی و سفید در صنعت چاپ کاربرد دارد ار ترکیب این رنگها به میتوان رنگهای دیگر را نیز بوجود آورد.
پاک کننده شابلون
یکی از خصوصیات و با ارزش این نوع از چاپ پاک کردن طرح از روی شابلون است که این امکان را میدهد که مجددا روی شابلون بتوانیم عکاسی کنیم.
این مزیت باعث میشود بار ها از یک شابلون بتوان استفاده کرد. البته نوع و جنس مرغوب توری در این امر نقش زیادی دارد در این مرحله از دو روش استفاده میشود.
وایتکس : توری شابلون را به مدت چند ساعت درون محلول وایتکس قرار میدهیم بعد با دستمال و آب شستشو میدهیم. این روش تقریبا قدیمی شده و باعث میشود توری پوسیده و زود از بین برود.
پودر پاک کننده شابلون : این روش پودر پاک کننده شابلون را با 8 لیتر آب مخلوط کرده و بصورت مایع در می آوریم سپس روی سطح شابلون اسپری میکنیم و بعد با حلال ریتارد و پنبه شابلون را پاک میکنیم. این روش آسیبی به جنس شابلون نمیرساند.
نکات کاربردی و تجربه ای
ظاهر نشدن شابلون : ممکن است شابلون درست ظاهر نشود باید دقت کرد به ترکیب ؛ لاک و حساس کننده ، محیط با نور کم ، کشیدن مواد حساس بر روی توری چاپ سیلک بصورت یک لایه نازک و میزان نور دهی شابلون به درستی انجام شده باشد. اگر شابلون در زمان ظهور لاک سست شد و کامل ریخت میزان نور دهی کم بوده و بلعکس. اگر مقاومت شابلون بالا رفته و ظاهر نمیشود میزان نور دهی زیاد بوده است.
گرفتگی شابلون در هنگام چاپ : بدیل باز بودنه سیستم چاپ سیلک اسکرین و هوای که به رنگ میخورد ممکن است رنگ درون شابلون سفت و گرفتگی ایجاد کند در این مواقع باید رنگ را با حلال رقیق کنیم و شابلون را از زیر با حلال تمیز کرده و رفع گرفتگی کنیم سپس چند نمونه تست زده و بعد شروع به کار کنیم.
سایه انداختن چاپ : در این موارد فشار پارو و شل بودن رنگ عاملان اصلی هستند.
موارد استفاده از چاپ سیلک اسکرین
از چاپ سیلک میتوان در چاپ روی نایلون ، نایلکس ، تقویم ، سرسید ، جلد مدارک ، شیشه ، هدایای تبلیغاتی ، قطعات صنعتی ، کاور کت و شلوار ، چاپ روی پارچه ، جعبه کارتن ، کیف ، کفش ، قطعات الکترونیک ، پوشه دکمه دار ، چاپ روی ظروف یکبار مصرف ، چاپ روی بادکنک و … استفاده کرد.
کاربرد چاپ سیلک در صنعت
از دستگاه چاپ سیلک در صنایع خودرو سازی ، پلاستیک ، الکترونیک ، کالاهای پزشکی ، مواد غذایی و لبنی ، لوازم ورزشی ، اسباب بازی ، محصولات بهداشتی و آرایشی ، مواد شوینده و پاک کننده ، ظروف یکبار مصرف ، هدایای تبلیغاتی ، نایلون ، نایلکس ، تقویم ، سرسید ، جعبه ، کارتن ، پارچه ، البسکو ، چرم ، جلد مدارک ، پوشه دکمه دار ، برچسب ، پلاک ، چاپ بادکنک ، چاپ لیبل قطعات صنعتی ، لنت خودرو ، فلیتر روغن خودرو ، فیلتر هوا خودرو ، قطعات لوازم خانگی ، جارو برقی ، ماشین لباسشویی ، بخاری،سطل روغن ، سطل ماست ، ظروف غذا ، ظروف چینی ، صنعت کاشی و … میتوان بهره برد. همچنین کاربرد بسیاری در صنعت و در بازار چاپ هدایای تبلیغاتی دارد.
